Opera Online

Historia

Za datę inauguracyjną działalność Opery Śląskiej przyjmuje się 14 czerwca 1945 roku, datę wystawienia „Halki” Stanisława Moniuszki – pierwszego przedstawienia operowego w powojennej Polsce.

Twórcą Opery Śląskiej był światowej sławy artysta – Adam Didur. Autorytet, jakim się cieszył, pozwolił w krótkim czasie skupić wokół siebie oddany zespół doświadczonych pracowników i oprzeć tworzoną placówkę na mocnych, wiarygodnych podstawach nazwisk pierwszej klasy artystów, z wysoką pozycją w świecie opery. W kolejnych latach bytomski teatr zyskał opinię pierwszej sceny operowej w kraju oraz tytuł „kuźni talentów”. Ze śląską sceną operową związani byli tej klasy soliści, co m.in.: Bogdan Paprocki, Andrzej Hiolski, Krystyna Szostek-Radkowa, Romuald Tesarowicz, Maria Fołtyn, Wiktoria Calma, Natalia Stokowacka, Anna Lorenc, Jolanta Wrożyna, Antonina Kawecka, Wiesław Ochman (także jako reżyser); oraz tancerze – Barbara Bittnerówna, Olga Sawicka, Gerard Wilk, Henryk Konwiński. Promocję młodych talentów stanowią organizowane w Bytomiu od 1979 roku, Konkursy Wokalistyki Operowej, noszące imię założyciela Opery Śląskiej – Adama Didura. Dotychczas w Operze miało miejsce sześć ogólnopolskich edycji konkursu oraz cztery o charakterze międzynarodowym. Ów Konkurs jest imprezą unikatową – jedną z nielicznych tego rodzaju na świecie – a jego laureaci od kilkudziesięciu lat rozsławiają polską kulturę muzyczną.

1945

14 czerwca
premiera „Halki” na scenie Teatru Śląskiego w Katowicach - pierwszy spektakl operowy w powojennej Polsce. Data uznana za oficjalny początek działalności przyszłej Opery Śląskiej.

15 września
premiera „Tosci” G. Pucciniego. W roli tytułowej - Wktoria Calma, Cavaradossi – Lesław Finze, Scarpia - Andrzej Hiolski.  Po raz pierwszy pojawia się na afiszu późniejsza nazwa teatru: Opera Śląska.

29 listopada
uroczyste otwarcie sezonu „Halką” St. Moniuszki po przejęciu gmachu Teatru Miejskiego w Bytomiu - inauguracja działalności we własnej siedzibie: Opery Katowickiej z siedzibą w Bytomiu (oficjalna nazwa do czasu upaństwowienia).

9 grudnia
Bytom. Premiera „Rycerskości wieśniaczej” P. Mascagniego i „Pajaców” R. Leoncavalla – pierwsza na bytomskiej scenie.

1949

1 września
oficjalna zmiana nazwy placówki – z Opery Katowickiej z siedzibą w Bytomiu na Państwową Operę Śląską w Bytomiu.

18 września
inauguracja sezonu artystycznego 1949/50 – „Halka” St. Moniuszki. Tysięczne przedstawienie Opery Śląskiej.

1955

18 czerwca
premiera opery „Halka” St. Moniuszki z okazji jubileuszu 10.leciaOpery Śląskiej. W roli tytułowej Jadwiga Lachetówna, Bogdan Paprocki – Jontek, Andrzej Hiolski – Janusz, Antoni Majak –Stolnik, Olga Szamborowska – Zofia.

1965

7-17 czerwca
dekada 20-lecia Państwowej Opery Śląskiej; w programie m.in.: „Straszny dwór” St. Moniuszki, „Otello” G. Verdiego, „Jezioro łabędzie” P. Czajkowskiego, premiera opery „Halka” St. Moniuszki, koncert galowy z udziałem Krystyny Szczepańskiej, Andrzeja Hiolskiego, Bogdana Paprockiego, Wiesława Ochmana i Antoniego Majaka.

1970

13 czerwca
Bytom. Prapremiera opery „Magnus” Józefa Świdra (teksty i współpraca literacka Tadeusz Kijonka) z okazji 25-lecia Państwowej Opery Śląskiej.

1975

14 czerwca
premiera opery „Halka” St. Moniuszki z okazji jubileuszu 30.lecia Opery Śląskiej

1979

21-28 października
I Edycja Ogólnopolskiego Konkursu Wokalistyki Operowej im. Adama Didura. I nagroda - Paweł Janowski (bas); II nagroda - Małgorzata Armanowska (sopran); III nagroda  ex aequo - Elżbieta Towarnicka (sopran) i Janusz Wenz (tenor). Ponadto pięć równorzędnych wyróżnień

1980

7 czerwca
premiera opery „Król Roger” K. Szymanowskiego z okazji 35-lecia Opery Śląskiej.

1981

6-13 grudnia
II Edycja Ogólnopolskiego Konkursu Wokalistyki Operowej im. Adama Didura. I nagrody nie przyznano. II nagroda ex aequo: Renata Rentowska (sopran), Romuald Tesarowicz (bas),  Radosław Żukowski (bas). III nagroda ex aequo: Jolanta Bibel (mezzosopran), Janusz Monarcha (bas-baryton). Ponadto dwa równorzędne wyróżnienia.

1983

28 maja
Bytom. Premiera „Nabucco” G. Verdiego – opery, która stała się wizytówką artystyczną Opery Śląskiej.

1984

9-16 grudnia
III Ogólnopolski Konkurs Wokalistyki Operowej im. A. Didura. I nagroda – Monika Swarowska-Walewska – sopran, II nagroda – Krzysztof Bednarek – tenor, Czesław Gałka – bas-baryton, III nagroda – Teresa Krajewska-Kulesza – sopran, Piotr Maciej Nowacki – bas i Wiesław Nowak – bas. Wyróżnienia: Krzysztof Jakubowski – tenor, Tadeusz Piszek – baryton, Jolanta Wrożyna – sopran.

1985

14 czerwca
premiera opery „Halka” St. Moniuszki z okazji jubileuszu 40-lecia Opery Śląskiej. Odznaczenie Opery Śląskiej Wielką Złotą Odznaką „Zasłużonemu w rozwoju województwa katowickiego”.

9-25 października
wyjazd zespołu Opery Śląskiej do USA i Kanady na tournée ze spektaklami opery „Halka”

1989

3-10 grudnia
IV Ogólnopolski Konkurs Wokalistyki Operowej im. Adama Didura.  Wyniki:  I nagroda - Wojciech Drabowicz (baryton), II nagroda – Barbara Krzekotowska (sopran), III nagroda (ex aequo) – Dorota Wójcik (sopran),  Beata Morawska (mezzosopran). Wyróżnienia: Agnieszka Kurowska-Janecka (sopran), Tadeusz Słowiak (tenor), Jacek Krośnicki (tenor), Paweł Czekała (bas).

1990

16 czerwca
jubileusz 45-lecia Opery Śląskiej. Premiera opery St. Moniuszki „Straszny dwór”.

1994

24 kwietnia - 2 maja
V Ogólnopolski Konkurs Wokalistyki Operowej im. A. Didura. I nagroda - Andrzej Szkurhan – baryton (Ukraina), II nagroda – Maria Zientek – sopran, III nagroda – Krzysztof Borysewicz – baryton, Beata Raszkiewicz – sopran. Wyróżnienia: Edyta Cichomska-Bilska – sopran, Barbara Dobrzańska – sopran, Anna Lorenc – sopran, Agnieszka Mazur – sopran, Tadeusz Pszonka – tenor, Małgorzata Ratajczak – mezzosopran, Rafał Songan – baryton, Adam Żaak – baryton.

1995

14 czerwca
uroczystości jubileuszowe z okazji 50-lecia Państwowej Opery Śląskiej - pod patronatem premiera RP Józefa Oleksego, ministra kultury i sztuki Kazimierza Dejmka i wojewody katowickiego Eugeniusza Ciszaka. Galowa premiera „Halki” St. Moniuszki.

29 listopada
Bytom. „Halka”. Z okazji 50. rocznicy pierwszego spektaklu na scenie Opery Śląskiej po objęciu teatru w Bytomiu. W partii Jontka – Józef Homik (gościnnie). Spektakl zamykający cykl imprez 50-lecia Opery Śląskiej.

2000

1 stycznia 
została podjęta decyzja o zmianie nazwy na „Opera Śląska w  Bytomiu”. Instytucja podległa Marszałkowi Województwa Śląskiego.

23 sierpnia
około północy wybuchł pożar w części filharmonicznej gmachu teatru. Spłonęła doszczętnie sala baletowa.  Akcja zespolonych jednostek straży pożarnej nie dopuściła do przeniesienia ognia na pozostałą część obiektu, w tym scenę i widownię.

21-29 października
VI Konkursu Wokalistyki Operowej im. Adama Didura. Jury postanowiło nie przyznać  pierwszej nagrody. Drugą nagrodę otrzymali: Agnieszka Bochenek-Osiecka i Artur  Ruciński, trzecią nagrodę: Dariusz Machej, Tomasz Mazur, Bogusław Zalasiński. Wyróżnienia otrzymali: Barbara Baranowska, Mariusz Godlewski, Krzysztof Witkowski.

2001

1 grudnia
premiera opery „Tannhäuser” R. Wagnera. Jubileusz 100-lecia gmachu Opery Śląskiej.

2004

17-25 października
I Międzynarodowy Konkurs Wokalistyki Operowej im. A. Didura (VII Ogólnopolska Edycja Konkursu). I nagroda – ex aequo: Antonio Interisano (Włochy), Ryszard Kalus,  II nagroda - nie przyznano, III nagroda - ex aequo: Fatma Kasyanenko (Ukraina), Aleksandra Buczek. Wyróżnienia:  Magdalena Witczak, Jolanta Wyszkowska, Joanna Ciupa.

14 grudnia
uroczyste otwarcie reprezentacyjnej Sali Koncertowej, której nadano imię Adama Didura - twórcy Opery Śląskiej.

2005

18 czerwca
„Halka” St. Moniuszki - premiera z okazji 60-lecia Opery Śląskiej.

2008

20-28 kwietnia
II Międzynarodowy Konkurs Wokalistyki Operowej im. A. Didura. Grand prix, I Nagroda - Elena Xanthoudakis (Australia), Liudas Mikalauskas (Litwa), II nagroda - Lina Liu (Chiny), Jarosław Kitala, III nagroda - Lee EunHee (Korea Płd.), Stanislav Kufluk (Ukraina). Wyróżnienia: Monika Świostek, Aleksandra Kubas, Beata Witkowska-Glik, Bartosz Urbanowicz, Michał Partyka, Adam Sobierajski.

2010

5 czerwca
premiera opery St. Moniuszki „Straszny dwór” z okazji jubileuszu 65-lecia Opery Śląskiej; 14 czerwca – dokładnie w 65 lat od historycznej premiery „Halki” - spektakl zaprezentowano w katowickim Parku im. Tadeusza Kościuszki.

2012

15-23 kwietnia
III Międzynarodowy Konkurs Wokalistyki Operowej im. A. Didura. Grand Prix, I Nagroda - Justyna Samborska, Stanislav Kufluk (Ukraina), II nagroda – Ekaterina Bakanova (Rosja), Piotr Halicki, III nagroda - Liudmyla Ostash (Ukraina), Bartosz Araszkiewicz. Wyróżnienia: Olesya Chuprinova, Małgorzata Smolik, Ewa Wąsik, Paweł Płuska, Rafał Pawnuk, Andrejus Apšega (Litwa).

2015

30 maja - 14 czerwca
Jubileusz 70-lecia Opery Śląskiej. W programie m.in.: premiera „Verbum nobile”„Na kwaterunku, czyli Noc Świętojańska albo Sobótka” St. Moniuszki, wznowienie sceniczne musicalu K. Gaertner, T. Kijonki „Zaczarowany bal, czyli krasnoludki, krasnoludki” i opery St. Moniuszki „Halka”.

2016

3 kwietnia

Premiera opery „Ubu Król" Krzysztofa Pendereckiego w reż. Waldemara Zawodzińskiego. Spektakl został nagrodzony Złotą Maską w kategorii Przedstawienie roku 2016

2017

18 marca

premiera opery „Moc przeznaczenia” G. Verdiego w reż. Tomasza Koniny 

21 października

premiera opery „Romeo i Julia” Ch. Gounoda w reż. Michała Znanieckiego, spektakl został nagrodzony trzema Złotymi Maskami

2018

20 października

Polska prapremiera sceniczna oryginalnej wersji językowej opery buffa Don Desiderio" Józefa Michała Ksawerego Poniatowskiego w reżyserii Eweliny Pietrowiak

10-11 listopada

Chór Opery Śląskiej wystąpił w Filharmonii Paryskiej w spektaklu „Shell Shock, a requiem of war" Nicholasa Lensa i Nicka Cave'a upamiętniającym 100-lecie zakończenia I wojny światowej

7 grudnia

Premiera opery „Traviata" G. Verdiego w reż. M. Znanieckiego. Za rolę Violetty Valery w "Traviacie" i Angioliny w "Don Desiderio" Złotą Maskę w kategorii Rola wokalno-aktorska otrzymała Joanna Woś.

2019

31 marca - 7 kwietnia
IV Międzynarodowy Konkurs Wokalistyki Operowej im. A. Didura. Grand Prix, I Nagroda: Matheus Pompeu, II Nagroda: nie przyznano, III Nagroda (ex aequo): Marcelina Beucher, Szymon Mechliński, Aleksandra Rybakova. Wyróżnienia: Bożena Bujnicka, Sergey Kaydalov, Hanna Okońska.

14 czerwca 

3 x Moniuszko: Mistrz, Muzyka, Miasto -  obchody z okazji 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki. Głównym punktem programu była prezentacja opery Stanisława Moniuszki „Flis” w formie spektaklu plenerowego.

14 grudnia

premiera opery "Napój miłosny" G. Donizettiego w reż. Karoliny Sofulak

2020

14 czerwca

obchody jubileuszu 75-lecia Opery Śląskiej w formie Galowego koncertu online

5 września

premiera spektaklu teatralno-muzycznego "Callas. Master Class" w reżyserii Roberta Talarczyka

5 grudnia

premiera online opery "Łucja z Lammermoor" w reżyserii Berta Bijnena

24-25 grudnia

premiera telewizyjna koncertu "Kolędy świata z Operą Śląską" na antenie TVP3 Katowice

 

 

 

2021

19 marca

premiera spektaklu baletowego "Requiem d-moll" w choreografii Jacka Tyskiego

29 kwietnia 

premiera online spektaklu baletowego "Requiem d-moll" w choreografii Jacka Tyskiego

29 maja

premiera spektaklu „La Rondine” pod dyrekcją Yaroslava Shemeta w koprodukcji z Meininger Staatstheater / Kulturstiftung Meiningen-Eisenach

19 czerwca 

premiera spektaklu baletowego „Sól ziemi czarnej” na kanwie filmu Kazimierza Kutza o tym samym tytule, w reżyserii i choreografii Artura Żymełki. Spektakl nagrodzony Złotą Maskę w kategorii „Spektakl roku 2021”.

20 listopada

koncert jubileuszowy z okazji 65-lecia pracy artystycznej i 85. rocznicy urodzin Henryka Konwińskiego

2022

26 marca 

koncert charytatywny „Opera Śląska dla Ukrainy”

4 czerwca

premiera spektaklu baletowego „Pictures of Poland” w reżyserii i choreografii Artura Żymełki

20-24 lipca

udział 200-osobowego zespołu Opery Śląskiej podczas kolejnej edycji festiwalu muzyki operowej Saaremaa Opera Festival 2022 w Estonii

6 grudnia

wznowienie sceniczne spektaklu baletowego „Królewna Śnieżka” w opracowaniu Henryka Konwińskiego

2023

17 kwietnia

premiera koncertowej wersji opery „Don Pasquale” pod dyrekcją Tomasza Tokarczyka

27 kwietnia

premiera międzypokoleniowych spotkań baletowych "Horyzonty". Wydarzenie realizowane w ramach akcji tańczMY, pod patronatem Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca

11 listopada

koncert Aleksandry Kurzak w ramach Festiwalu Otwarcia Sceny WRACAMY DO GRY

12 listopada

Gali Otwarcia Sceny WRACAMY DO GRY - uroczysta inauguracja 79. Sezonu Artystycznego  

24 listopada 

pokaz przedpremierowy spektaklu baletowego "Makbet" w choroegrafii Moniki Myśliwiec

9 grudnia 

premiera opery "Bal maskowy" Giuseppe Verdiego pod kierownictwem muzycznym Tomasza Tokarczyka i w reżyserii Anny Wieczur

 

2024

24 listopada

premiera spektaklu baletowego "Makbet" z muzyką Giuseppe Verdiego, w reżyserii i choreografii Moniki Myśliwiec oraz opracowaniu muzycznym Tomasza Tokarczyka 

16 marca 

premiera spektaklu operowego "Poławiacze pereł" Georgesa Bizeta, w reżyserii i scenografii Waldemara Zawodzińskiego

27 kwietnia

premiera drugiej edycji międzypokoleniowych spotkań baletowych "Horyzonty". Wydarzenie realizowane w ramach akcji tańczMY, pod patronatem Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca

11 maja 

premiera spektaklu muzycznego dla dzieci "Cyrk Giuseppe" Piotra Mossa 

8 czerwca

premiera spektaklu "Don Giovanni" W. A. Mozarta, w reżyserii Michała Znanieckiego. Spektakl współfinansowany ze środków Gminy Bytom w ramach obchodów 770-lecia Bytomia  

 

 

___

Opera Śląska jako pierwszy polski teatr dokonała bezpośredniej transmisji radiowej spektaklu „Halka” w 1945 r.; jako pierwszy polski teatr operowy została również uhonorowana „Złotą Płytą”,  a potem „Platynową Płytą” w kategorii „Muzyka klasyczna” za nagranie opery Giuseppe Verdiego „Nabucco”. W dorobku fonograficznym Opery Śląskiej znajdują się także: „Pokój Saren” (Lech Majewski, Józef Skrzek, opera autobiograficzna w 4 aktach z udziałem chóru Opery Śląskiej i WOSPR), Dżem w Operze cz. 1 i 2; „Straszny dwór” – nagranie archiwalne z roku 1953 z udziałem Orkiestry i Chóry Polskiego Radia w Krakowie oraz solistów Opery Śląskiej wydana w roku 2009 z okazji jubileuszu Bogdana Paprockiego; „Wśród nocnej ciszy – Polskie Kolędy i Pastorałki”  w wykonaniu Chóru Opery Śląskiej; nagrana w roku 2011 na scenie Opery kantata sceniczna Carla Orffa – „Carmina burana” oraz ostatnie wydawnictwo – „Opera Śląska poleca – hity operowe i operetkowe” dwupłytowy album z największymi przebojami operowymi, operetkowymi i musicalowymi, nagrany w 2012 r. na bytomskiej scenie, który w roku 2013 r. osiągnął status „Złotej Płyty”. W kolekcji nagród Opery Śląskiej znajdują się także m.in.: Złoty, Platynowy i Kryształowy Laur Umiejętności i Kompetencji; MARKA – ŚLĄSKIE w kategorii „Kultura”, Nagroda Godła Promocyjnego – IKONA ŚLĄSKA 2011; Teatralna Nagroda Muzyczna im. Jana Kiepury za, m. in. „Przedstawienie Roku („Don Carlos”), całą kolekcją ZŁOTYCH MASEK – teatralnych nagród Województwa Śląskiego – w takich kategoriach jak m.in.: „Spektakl Roku” („Don Carlos”, „Aida”, „Carmina burana”) czy „Reżyseria” („Don Carlos”, „Carmina burana” „Tannhäuser”).

Opera Śląska poszczycić się może znakomitą pozycją wydawniczą – albumem „Pół wieku Opery Śląskiej 1945-2000” pod redakcją Tadeusza Kijonki. Na 528. stronach w efektownym opracowaniu graficznym – dokumentacja, bogato ilustrowana historia Opery Śląskiej, kalendarium najważniejszych wydarzeń, omówienie osiągnięć repertuarowych i solistycznych, mapy i trasy występów na scenach Polski, Europy i świata, wielkie jubileusze i sławne wizyty artystyczne. Łącznie ponad 1000 ilustracji, fotografii w sepii i kolorze.

Od początku swojej działalności zespół Opery Śląskiej stale gości na scenach regionu oraz całego kraju, zgodnie z ideą twórcy, by upowszechniać sztukę operową w terenie. Mapa podróży po Polsce powiększa się stale o kolejne, nowe adresy. Opera Śląska to pierwszy teatr, który wystąpił ze swoim spektaklem za granicą, wielokrotnie prezentował swoje produkcje na arenie międzynarodowej. Jako pierwszy w historii polski zespół operowy artyści Opery Śląskiej wystąpili na kontynencie amerykańskim. Dziś lista państw, które odwiedziła Opera Śląska prezentując swoje realizacje często największych dzieł, znacznie się poszerzyła. Znajdują się na niej m. in.: Czechy, Słowacja, dawna Jugosławia, Niemcy, Luksemburg, Dania, Holandia, Francja, Szwecja, Austria, Hiszpania, Belgia, Włochy, Portugalia, Szwajcaria, Irlandia, Meksyk Ukraina, Kanada, USA. Pod względem liczby gościnnych występów i częstotliwości, a przede wszystkim imponującego zasięgu spektakli wyjazdowych, żaden inny teatr nie może równać się z Operą Śląską; szczególnie w ostatnich kilkunastu latach, kiedy to liczba kontraktów zagranicznych znacząco się zintensyfikowała. Szczególną renomą cieszą się w Niemczech, Holandii i Portugalii. Artyści teatru kilkakrotnie występowali w Berlinie – w sali Filharmoników im. Herberta von Karajana oraz w Konzerthausie. Często są także gośćmi Filharmonii Monachijskiej.

Dorobek bytomskiej Opery to ponad 260 premier i prapremier oper, operetek i baletów. W bieżącym repertuarze utrzymuje się ok. 30 tytułów w tym, m. in. opery: „Ubu Król” K. Pendereckiego, „Tannhäuser” R. Wagnera, „Borys Godunow” M. Musorgskiego, „Carmen” G. Bizeta, „Orfeusz i Eurydyka” Ch. W. Glucka, „Straszny dwór”, „Halka” St. Moniuszki, „Łucja z Lammermoor”, „Maria Stuarda” G. Donizettiego, „Don Giovanni” W. A. Mozarta, „Cyrulik sewilski” G. Rossiniego, „Madama Butterfly”, „Cyganeria”, „Tosca” G. Pucciniego, „Eugeniusz Oniegin” P. Czajkowskiego, „Aida”, „Nabucco”, „Traviata”, „Don Carlos”, „Moc przeznaczenia" G. Verdiego, „Manru” I. J. Paderewskiego, „Romeo i Julia" Ch. Gounoda; kantata sceniczna „Carmina burana” C. Orffa; opery buffa „Rzekoma ogrodniczka - La finta giardiniera" W.A. Mozarta, „Don Desiderio" J. M. K. Poniatowskiego;  balety: „Don kichot" L. A. Minkusa, „Romeo i Julia” H. Berlioza, „Kopciuszek” S. Prokofiewa, „Pan Twardowski” L. Różyckiego, „Królewna Śnieżka”, Kot w butach” B. Pawłowskiego, „Dziadek do orzechów” P. Czajkowskiego; musicale: „Phantom” M. Yestona, „My Fair Lady” F. Loewe’go, „Zaczarowany bal” K. Gaertner i T. Kijonki; operetki: „Księżniczka czardasza” I. Kalmana, „Zemsta nietoperza”, „Baron cygański” J. Straussa, „Wesoła wdówka” F. Lehara.

Opera Śląska w Bytomiu jest instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego.