W latach 2018-2023 Śląskie instytucje kultury zjednoczyły siły, aby zachować i udostępnić bogate dziedzictwo regionu w ramach projektu "Śląskie Digitarium". Przedsięwzięcie, realizowane przez Operę Śląską w Bytomiu, Bibliotekę Śląską w Katowicach, Instytucję Filmową „Silesia Film” oraz Instytut im. Wojciecha Korfantego, miało na celu digitalizację i prezentację zasobów kulturowych województwa śląskiego.
Cele i realizacja projektu
Głównym celem projektu była digitalizacja oraz udostępnienie online zbiorów kulturowych, obejmujących dokumenty piśmiennictwa, filmy, operowe kostiumy i rekwizyty oraz nagrania wywiadów historii mówionej. Dzięki stworzeniu kompleksowego systemu cyfryzacji, archiwizacji i prezentacji, te unikalne zasoby są teraz dostępne dla szerokiej publiczności. Po zakończeniu procesu digitalizacji, wszystkie zbiory zostały zarchiwizowane i udostępnione w utworzonych lub zmodernizowanych serwisach internetowych uczestniczących w projekcie instytucji.
Regionalny agregator informacyjny
Jednym z kluczowych osiągnięć projektu było stworzenie centralnego serwisu regionalnego agregatora informacyjnego. Prezentuje on dane z wytypowanych serwisów internetowych, takich jak Śląska Biblioteka Cyfrowa, serwis audiowizualny, Encyklopedia Województwa Śląskiego, podręcznik edukacji regionalnej, bibliografia regionalna oraz katalog Integro Biblioteki Śląskiej. Dzięki temu użytkownicy mogą przeszukiwać i odkrywać zasoby kulturowe regionu w jednym miejscu.
Imponujące wyniki
Projekt zaowocował powstaniem 153 TB danych oraz udostępnieniem ponad 93 tysięcy obiektów online. Wśród nich znajdują się dokumenty piśmiennicze, filmy, zabytkowe eksponaty oraz operowe kostiumy i rekwizyty. Te cyfrowe zasoby stanowią ogromny skarb dla badaczy, studentów i wszystkich miłośników historii oraz kultury Śląska.
Mobilne Centrum Digitalizacji
W ramach projektu powstało także Mobilne Centrum Digitalizacji (MCD) – specjalny pojazd wyposażony w zaawansowane urządzenia do digitalizacji różnorodnych obiektów. MCD umożliwia rejestrację, przetwarzanie i czasowe zabezpieczenie cyfrowych zasobów, takich jak skanery dokumentów, obiektów 3D, aparat i kamerę cyfrową, drony oraz graficzne laptopy. To innowacyjne rozwiązanie pozwala dotrzeć do lokalnych skarbów kultury, które nie są posiadane przez instytucje, w tym dokumentów w kolekcjach prywatnych, obiektów architektury, wydarzeń, zwyczajów i relacji świadków historii.
Wyspecjalizowane pracownie
Projekt umożliwił także stworzenie trzech wyspecjalizowanych pracowni digitalizacyjnych, dwóch systemów długoterminowej archiwizacji oraz rozbudowę zaplecza serwerowego instytucji biorących udział w projekcie. Dzięki temu zasoby są teraz bezpiecznie przechowywane i łatwo dostępne online.
Zachowanie operowego dziedzictwa
Jednym z uczestników projektu była Opera Śląska, której celem było zwiększenie dostępności archiwalnych zasobów instytucji oraz wzrost liczby osób korzystających z udostępnionych online materiałów. Zdigitalizowano ponad 15 tysięcy obiektów, w tym zdjęcia ze spektakli, plakaty, afisze, programy teatralne, kostiumy, rekwizyty, foldery i projekty scenografii. Największym wyzwaniem okazało się skanowanie obiektów 3D, zwłaszcza kostiumów teatralnych, co wymagało skoordynowania pracy wielu działów instytucji. W domenie publicznej dostępnych jest ok. 5 tysięcy obiektów.
Aby zobaczyć zdigitalizowane artefakty ze spektakli Opery Śląskiej w Bytomiu, wystarczy odwiedzić stronę: https://sbc.org.pl/dlibra/collectiondescription/504
Dzięki temu projektowi każdy może teraz zanurzyć się w historii i magii operowych przedstawień, odkrywając bogate dziedzictwo kulturowe Śląska.
Przyszłość digitalizacji
Projekt „Śląskie Digitarium" nie tylko zabezpieczył dziedzictwo regionu dla przyszłych pokoleń, ale także znacząco przyczynił się do popularyzacji kultury Śląska. Dzięki innowacyjnym technologiom i współpracy wielu instytucji, cyfrowe zasoby kulturowe stały się dostępne dla każdego, kto pragnie zgłębiać historię i tradycje tego wyjątkowego regionu.
Śląskie Digitarium. Digitalizacja i udostępnianie zasobów instytucji kultury województwa śląskiego.
Wartość całkowita projektu wynosi: 33 544 131,65 zł
Wartość dofinansowania ze środków UE: 27 736 472,02 zł
Okres realizacji projektu: 02.04.2018 – 15.09.2023
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2023.
